Een verdachte is iemand van wie gedacht wordt dat hij/zij een strafbaar feit heeft gepleegd of iets gedaan heeft dat niet mag.  Een verdachte wordt aangehouden door de politie en daarna verhoord. De politie (de hulpofficier van justitie) bespreekt met een officier van justitie de feiten en omstandigheden. Indien nodig wordt de verdachte in verzekering gesteld. Binnen zeven dagen wordt hij/zij voorgeleid voor een officier van justitie die zal nagaan of de verdachte in het belang van het onderzoek aangehouden moet blijven. Is dat het geval, dan stuurt het OM  het strafdossier van de verdachte naar de rechter-commissaris die zal toetsen of de aanhouding  terecht is. 

Wanneer de rechter-commissaris (ook wel de onderzoeksrechter genoemd) na de toetsing beslist dat de aanhouding terecht is, ontvangt de verdachte (schriftelijk) van het OM een verlenging van 30 dagen. Vindt de rechter-commissaris de aanhouding onrechtmatig, dan wordt de verdachte in vrijheid gesteld. 

Een verdachte die het niet eens is met de beslissing van de rechter-commissaris, kan binnen drie dagen in beroep gaan bij het Hof van Justitie. Ook de officier van justitie heeft deze mogelijkheid. 

Besluit de officier van justitie om de zaak aan de rechter voor te leggen, dan ontvangt de verdachte een dagvaarding. Dit is een officiële oproep van de officier van justitie om op een bepaalde datum en tijd op de zitting te verschijnen. De verdachte mag zich ten alle tijde laten bijstaan door een of meer advocaten en hij/zij mag de rechter ook laten weten dat hij getuigen op de zitting wil laten horen.

De rechter opent het onderzoek ter zitting en vraagt de deurwaarder om de strafzaak af te roepen. De verdachte wordt naar de zittingszaal gebracht. De rechter vraagt de verdachte naar zijn/haar persoonsgegevens (naam, etc.) en legt de verdachte uit dat hij/zij mag zwijgen en recht heeft op een advocaat. Daarna krijgt de officier van justitie het woord om de zaak voor te dragen.

De officier van justitie vertelt van welke strafbare feiten de verdachte beschuldigd wordt en welke getuige(n) hij of zij wil horen. 

Om de waarheid te achterhalen, ondervraagt de rechter op de zitting de verdachte, slachtoffer(s) en/of getuigen. Ook de officier van justitie en de advocaat van de verdachte mogen vragen stellen. 

Wanneer de rechter zich voldoende heeft geïnformeerd, mag de officier van justitie het requisitoir houden. In dit betoog eist de officier een gevangenisstraf, geldboete of vrijspraak tegen de verdachte.

Na het requisitoir verdedigt de advocaat de verdachte in het pleidooi.

Na het pleidooi van de advocaat krijgt de officier een laatste beurt om te reageren. Dit is de repliek. Hierna voert de advocaat als laatste het woord namens de verdachte. Dit noemen wij de dupliek. 

Voordat de rechter uitspraak doet, mag de verdachte nog iets zeggen. Dit heet het laatste woord.

De rechter sluit het onderzoek ter zitting en doet daarna gelijk uitspraak. De uitspraak van de rechter wordt het vonnis genoemd. 

De rechter kan een verdachte een gevangenisstraf opleggen en/of een geldboete. Bij gebrek aan bewijs zal er vrijspraak van de verdachte volgen. 

Als de officier van justitie of de verdachte het niet eens zijn met het vonnis van de rechter, dan hebben zij de mogelijkheid om binnen 14 dagen na de uitspraak in hoger beroep te gaan bij het Hof van Justitie. De officier van justitie bij het Hof van Justitie is de advocaat-generaal. Bij het Hof van Justitie wordt de strafzaak opnieuw behandeld, nu door drie rechters.